Szkoła Podstawowa nr 1 im. Adama Mickiewicza w Sokółce
http://www.sp1sokolka.of.pl

O Nas
Matematyka & Informatyka
Scenariusze lekcji
Karty Pracy z informatyki
Sprawdzian klas VI - tych.
Głos Uczniaków
Aktualności
Strona Główna





Copyright © 2001 [SP1]
Plan działań zmierzających do zapewnienia jakości pracy szkoły w obszarze efektów kształcenia w oparciu o analizę wyników sprawdzianów wewnętrznych i zewnętrznych w Szkole Podstawowej nr 1 im. Adama Mickiewicza w Sokółce.

Celem wszystkich przedsięwzięć realizowanych w szkole jest jej rozwój. Realizację tego celu mogą zapewnić działania, które są ukierunkowane na wszechstronny rozwój ucznia i rozwój zawodowy nauczyciela. Nie da się tego dokonać bez zapewnienia odpowiednio wysokiego poziomu wykształcenia absolwentów szkoły, przygotowania wszystkich uczniów do zakończonej sukcesem kontynuacji nauki w gimnazjum.

Szczegółowe cele przedstawionego planu są następujące:

  • efektywne wykorzystanie informacji o wynikach zewnętrznego sprawdzianu klas VI - tych,
  • opracowanie procedury przeprowadzenia próbnego sprawdzianu klas VI - tych,
  • opracowanie sposobu praktycznej realizacji wniosków wynikających ze sprawdzianu próbnego klas VI - tych,
  • przedstawienie sposobu wykorzystania informacji płynącej z wyników zewnętrznego sprawdzianu klas III,
  • wprowadzenie hospitacji diagnozującej, jako formy nadzoru pedagogicznego oraz formy samokształcenia nauczycieli,
  • korelacja wszystkich, wyżej wymienionych działań,
  • podniesienie poziomu wykształcenia absolwentów szkoły,
  • realizację wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli poprzez zespołowe wykonywanie postawionych zadań.

Prezentowany plan działań zmierzających do zapewnienia jakości pracy szkoły w obszarze efektów kształcenia opiera się na następujących podstawach:

  1. Raport Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej ze sprawdzianu klas VI - tych.
  2. Wewnętrzny, próbny sprawdzian klas VI - tych przeprowadzany na przełomie października i listopada.
  3. Raport ze sprawdzianu próbnego klas VI - tych.
  4. Zewnętrzny sprawdzian klas III, oraz raport z wynikami z tego sprawdzianu.
  5. Hospitacje.

  1. Raport Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej ze sprawdzianu klas VI - tych.

Ogólnopolski sprawdzian klas VI - tych przeprowadzany jest na początku kwietnia. Wyniki z tego sprawdzianu trafiają do szkół pod koniec maja a dokładny raport dopiero w sierpniu. Często w dyskusji na temat zewnętrznego sprawdzianu w szkole podstawowej padają opinie wyrażające wątpliwość, co do zasadności jego przeprowadzenia. Bo przecież informacja zwrotna o jego wynikach przychodzi do szkół zbyt późno. Już nic nie można zrobić z brakami w wiedzy uczniów, bo uczniów w tej szkole już nie ma. Uczniowie są już w gimnazjum, rozrzuceni po różnych oddziałach klasowych. Nie ma uzasadnienia przekazanie informacji o wynikach sprawdzianu w konkretnej klasie szkoły podstawowej do gimnazjum, bo klasy o takim składzie osobowym nie ma. No i wreszcie sprawdzian niczego nie przesądza, w żadnym stopniu nie zależy od niego los absolwenta szkoły podstawowej. Czy ta opinia jest prawdziwa?

Dwa sprawdziany klas VI - tych są już za nami. Dokładna analiza raportów pozwala zauważyć pewną prawidłowość. Mamy w szkole obszary wiedzy, w których nasi uczniowie są dobrzy a nawet bardzo dobrzy, ale są również takie, z którymi radzą sobie gorzej i wreszcie takie, z którymi w ogóle nie mogą się uporać. Wyniki są zbliżone dla poszczególnych klas oraz bardzo zbliżone dla dwóch roczników uczniów, w których sprawdziany były przeprowadzone. Można chyba postawić wniosek, iż wyniki sprawdzianów klas VI - tych szkoły podstawowej w większym stopniu są pochodną pracy szkoły niż predyspozycji indywidualnych uczniów.

W przypadku naszej szkoły bardzo duże problemy sprawiają uczniom zadania, które opisują następujące standardy wymagań będących podstawą przeprowadzenia egzaminu w ostatnim roku szkolnym szkoły podstawowej.

  1. Czytanie:
    • rozróżnienie języka potocznego i języka poetyckiego.
  1. Pisanie:
    • przestrzeganie norm językowych.
  1. Rozumowanie:
    • analizowanie wyniku obliczeń.
  1. Wykorzystanie wiedzy w praktyce:
    • wyjaśnienie na podstawie instrukcji obsługi, jak uruchomić i wykorzystać proste urządzenie techniczne,
    • wykonanie obliczeń dotyczących:
      1. długości,
      2. powierzchni,
      3. objętości,
      4. wagi,
      5. czasu,
      6. temperatury,
      7. pieniędzy.
    • podanie odpowiedzi z uwzględnieniem otrzymanego wyniku.

Bardzo dobrze natomiast nasi uczniowie radzą sobie z czynnościami, które opisane są następującymi standardami:

  1. Czytanie:
    • odczytanie tekstu popularnonaukowego,
    • określenie odbiorcy wiersza,
    • rozumienie sensu przenośni,
    • rozpoznanie intencji osoby mówiącej w wierszu,
    • wskazanie porównania.
  1. Pisanie:
    • przedstawienie za pomocą diagramu danych przedstawionych w tabeli,
    • stosowanie formy listu,
    • pisanie na temat,
    • tworzenie spójnego tekstu,
    • celowe stosowanie środków językowych,
    • staranny zapis.
  1. Rozumowanie:
    • rozpoznanie własności figur,
    • porównanie czasu trwania zdarzeń,
    • ustalenie sposobu rozwiązania zadania,
    • argumentowanie.
  1. Korzystanie z informacji.
  1. Wykorzystanie wiedzy w praktyce:
    • Rozumienie zasad zdrowego trybu życia.

Jest to informacja, której analiza powinna prowadzić do podjęcia konkretnych działań zmierzających do podniesienia kompetencji uczniów w wyżej opisanych obszarach.

Po dokładnej analizie raportu z przeprowadzonego sprawdzianu zewnętrznego klas VI - tych, powinniśmy na wrześniowej radzie pedagogicznej określić mocne i słabe strony naszej szkoły, jeżeli chodzi o realizację standardów wymagań egzaminacyjnych.
Analizując słabe strony powinniśmy wybrać jeden obszar, który będzie priorytetowym w danym roku szkolnym. Na przykład biorąc pod uwagę analizę sprawdzianu przeprowadzonego w roku 2002/2003 nasz wybór może być nakierowany na standard należący do kategorii wykorzystanie wiedzy w praktyce:

  • Uczeń wykonuje obliczenia dotyczące:
    • długości,
    • powierzchni,
    • objętości,
    • wagi,
    • czasu,
    • temperatury,
    • pieniędzy.
Po powyższych czynnościach powinien nastąpić etap prac, w którym zespoły nauczycieli uczących w poszczególnych oddziałach przełożą określony standard wymagań na szczegółowe treści nauczania i wskaźniki osiągnięć uczniów w realizowanych w oddziale programach nauczania. Przed przystąpieniem do tych czynności należy przeanalizować szkolny program nauczania. Pomocne w tym mogą być następujące pytania, dotyczące poszczególnych obszarów szkolnego systemy dydaktycznego:

  1. Szkolny zestaw programów nauczania:
    • Czy program nauczania uwzględniał umiejętności określone standardem nauczania?
    • Czy istnieje korelacja między programami poszczególnych przedmiotów?
    • Czy nie należy dokonać modyfikacji programu nauczania tak, aby w rozkładzie materiału uwzględnić potrzebne treści?
  1. Planowanie i projektowanie pracy dydaktycznej:
    • Czy czas przeznaczony w rozkładzie materiału na kształcenie danej umiejętności jest wystarczający?
    • Czy nauczyciel uzupełnia zestaw ćwiczeń proponowany przez podręcznik?
    • Czy przedmiotowy system oceniania uwzględnia sprawdzanie tej umiejętności?
    • Czy klasówki uwzględniają wymagania egzaminacyjne?
  1. Organizacja zajęć lekcyjnych i pracy domowej uczniów:
    • Czy wśród zadań rozwiązywanych na lekcji są zadania podobne do występujących na sprawdzianie? (Być może mają charakter teoretyczny, np.: Oblicz pole prostokąta..., a za mało było wykorzystania wiedzy w praktyce, np.: Ile farby trzeba kupić do pomalowania prostokątnej podłogi...)
    • Czy metody pracy stosowane na lekcjach sprzyjają kształceniu danej umiejętności?
    • Czy czas na lekcjach jest wykorzystywany optymalnie?
    • Czy praca domowa zawsze jest przemyślana (celowa) i sprawdzana?
  1. Stosowane podręczniki i pomoce dydaktyczne:
    • Czy podręcznik zawiera ćwiczenia kształcące tę umiejętność?
    • Czy należy uzupełnić zestaw pomocy dydaktycznych? O jakie pomoce?
  1. Stosunek nauczycieli do uczniów i prowadzonych zajęć, sposoby motywowania uczniów do uczenia się, współpraca między nauczycielami kształtującymi te same lub podobne umiejętności:
    • Czy nauczyciele współpracują ze sobą, wymieniają doświadczenia i materiały?
    • Czy podczas nieobecności nauczycieli zastępowali ich nauczyciele tego samego przedmiotu, kontynuując realizację planu nauczania?
    • Czy uczniowie, którym potrzebna jest pomoc uczęszczają systematycznie na zajęcia wyrównawcze? Jaka jest frekwencja na tych zajęciach?
    • Czy uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych są otoczeni właściwą opieką?
    • Czy nauczyciele motywują uczniów i starają się zainteresować ich przedmiotem?
    • Czy nauczyciele oceniają zgodnie z przedmiotowym systemem oceniania?

Powyższe pytania mają na celu ukierunkowanie refleksji zespołu nauczycieli nad szkolnym systemem nauczania. Po tej refleksji następują prace, w czasie, których określa się szczegółowe treści nauczania, występujące w realizowanych programach nauczania, które umożliwią uczniom zdobycie wiedzy opisanej przyjętym standardem. Ten etap prac należy wykonać w zespołach, w skład których wchodzą nauczyciele uczący w poszczególnych oddziałach. W kształceniu zintegrowanym powinny powstać trzy zespoły: zespół nauczycieli uczących w klasach I, klasach II i klasach III. Taki tryb powoływania zespołów w kształceniu zintegrowanym nie oznacza, że dobór treści we wszystkich klasach I, II lub III powinien być taki sam.

  1. Wewnętrzny, próbny sprawdzian klas VI - tych przeprowadzany na przełomie października i listopada.
Podstawą próbnego sprawdzianu klas VI - tych są standardy wymagań egzaminacyjnych, określone przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Sprawdzian próbny powinien być przeprowadzony na przełomie października i listopada. Treść sprawdzianu układa specjalnie do tego celu powołany zespół, w którego skład wchodzą nauczyciele przeszkoleni w tym kierunku. Egzamin przeprowadzany jest przez powołane komisje egzaminacyjne, zgodnie z procedurą obowiązującą podczas sprawdzianu zewnętrznego. Komisje sporządzają protokoły z przebiegu sprawdzianu.
Sprawdzaniem prac uczniów zajmują się dwie, powołane przez Dyrektora, komisje sprawdzające. W skład każdej komisji sprawdzającej wchodzą: nauczyciel języka polskiego, matematyki i przyrody. Komisje sprawdzające po zakończeniu swoich prac sporządzają pisemny protokół, w którym opisują przebieg prac komisji oraz własne uwagi i opinie na temat sprawdzianu i błędów popełnianych przez uczniów. Prace uczniów są kodowane tak, jak na sprawdzianie zewnętrznym.
Z przeprowadzonego próbnego sprawdzianu klas VI - tych sporządzony zostanie raport, w którym zostanie dokonana analiza ilościowa i jakościowa wyników oraz określone mocne i słabe strony opanowania przez naszych uczniów standardów egzaminacyjnych. Za mocne strony przyjmuje się te standardy, które zostały opanowane, przez co najmniej 70% uczniów, a słabe strony sprawdzianu to standardy, z którymi poradziło sobie mniej niż 50% piszących. Raport ze sprawdzianu próbnego sporządzi zespół, w skład którego wchodzą wszyscy wychowawcy klas VI - tych.
Po opublikowaniu raportu, co musi nastąpić w terminie dwóch tygodni od daty przeprowadzenia sprawdzianu, zespoły nauczycieli uczących w poszczególnych klasach VI - tych przygotowują plany naprawcze.
Plany naprawcze, to zespół działań dydaktycznych podjętych w czasie od grudnia do końca marca, których celem jest lepsze opanowanie przez uczniów klas VI - tych obszarów wiedzy, które w raporcie były pokazane jako słabe strony. Na opracowanie planu naprawczego zespoły nauczycieli mają 14 dni od daty publikacji raportu. Plan naprawczy jest akceptowany przez Dyrektora szkoły.

Podsumowując powyższe, procedura przeprowadzenia próbnego sprawdzianu klas VI - tych jest następująca:

  1. Powołanie przez Dyrektora szkoły komisji egzaminacyjnych i dwóch komisji sprawdzających.
  2. Komisje egzaminacyjne sporządzają protokół z przebiegu sprawdzianu a komisje sprawdzające protokół z przebiegu prac.
  3. Komisja, w skład, której wchodzą wszyscy wychowawcy klas VI - tych, odkodowuje prace uczniów oraz sporządza raport z przeprowadzonego sprawdzianu.
  4. Raport zawiera:
    • Informację o przebiegu egzaminu.
    • Analizę ilościową i jakościową wyników sprawdzianu.
    • Mocne i słabe strony opanowania standardów egzaminacyjnych.
    • Wnioski.
    Powyższe informacje należy odnieść do poszczególnych klas VI - tych.
  1. Opublikowanie raportu na posiedzeniu rady pedagogicznej, na zebraniach rodziców klas VI - tych oraz na forum klas VI - tych.
  2. Opracowanie planów naprawczych dla poszczególnych klas.
  3. Zatwierdzenie planów naprawczych przez Dyrektora Szkoły.
  4. Realizacja planów naprawczych w poszczególnych klasach VI - tych.

  1. Zewnętrzny sprawdzian klas III.

Zewnętrzny sprawdzian w klasach III, przygotowany i sprawdzany jest przez zewnętrzną firmę. Przeprowadzeniem sprawdzianu zajmują się wewnętrzne, powołane przez dyrektora szkoły, komisje egzaminacyjne. Sprawdzian ten zaplanowany jest, co roku na połowę maja. Wyniki sprawdzianu w postaci raportu i arkuszy podsumowujących sprawdzian każdego ucznia, przesyłane są do szkoły pod koniec roku szkolnego.
We wrześniu następnego roku szkolnego, nauczyciele uczący w byłych klasach III powinni przeprowadzić analizę raportu. Dokonać interpretacji wyników sprawdzianów w poszczególnych klasach. Wnioski wynikające z dokładnej analizy i interpretacji wyników przekazać w formie pisemnej wychowawcom odpowiednich klas IV - tych. Wychowawcy klas oraz pozostali nauczyciele uczący w danym oddziale klas IV - tych powinni w/w uwagi uwzględnić w planowaniu procesu dydaktycznego.

  1. Hospitacje.
Ze względu na podmiot hospitacji, wszystkie hospitacje planowane w szkole można podzielić na dwie grupy:
  • Hospitacje diagnozujące - polegające na obserwowaniu zachowań uczniów w czasie procesu kształcenia i wychowania (co uczeń robi na lekcji?). Hospitujący mniej interesuje się zachowaniem nauczyciela i podejmowanymi przez niego czynnościami, skupia się przede wszystkim na działaniach ucznia w czasie lekcji.
  • Hospitacje oceniające - polegają na obserwowaniu zachowań nauczyciela prowadzącego lekcje. Obserwacje prowadzą do oceny, jak nauczyciel realizuje cele ustalone przez siebie lub prowadzącego.
Hospitacja diagnozująca.
Nowym elementem sprawowania nadzoru pedagogicznego w naszej szkole jest hospitacja diagnozująca. Istotą hospitacji diagnozującej jest obserwowanie umiejętności uczniów. Aby ocenić rzeczywiste osiągnięcia uczniów nie może to być hospitacja przypadkowa. Może ona nastąpić jedynie w momencie, kiedy zarówno nauczyciel jak i uczniowie mogą nam zaprezentować efekty swojej pracy. To nauczyciel powinien proponować termin takiej hospitacji, umiejętności (i wskaźniki ich osiągnięcia) uczniów, które chce pokazać. Planowany termin takiej hospitacji nie może być zbyt konkretny. Najbardziej pożądana jest sytuacja, kiedy nauczyciele na początku roku sami proponują terminy takich hospitacji. Spowoduje to dobranie takiego terminu, w którym uczniowie będą mogli popisać się przed hospitującym swoimi umiejętnościami.
Ustalenie, kiedy, w jakich klasach, jaki rodzaj umiejętności mają nam zademonstrować uczniowie powinno wynikać z wcześniej przyjętych obszarów priorytetowych. Hospitacja diagnozująca powinna być, przygotowana specjalnie. Uczestniczyć w niej powinien nie tylko dyrektor, ale również inne osoby zainteresowane poznaniem umiejętności uczniów np. rodzice, nauczyciele. Rozmowa pohospitacyjna powinna być próbą określenia, co uczniowie już potrafią, a czego muszą się jeszcze nauczyć.
Planowanie i tematyka hospitacji.
Wszystkie hospitacje przeprowadzone w szkole powinny być planowane. Hospitacje diagnozujące planowane są na okres roku szkolnego. Nie ma w tym przypadku ściśle określonego terminu, jest jedynie data graniczna, to jest ustalona jest data, do której hospitacja musi się odbyć. Pozostałe hospitacje planowane są w okresach półrocznych. Hospitacje diagnozujące organizowane są przez nauczycieli mianowanych i dyplomowanych. W pozostałych hospitacjach uczestniczą wszyscy nauczyciele poza dyplomowanymi.
Organizacja każdej hospitacji obejmuje trzy etapy:
  1. Przygotowanie hospitacji - rozmowa przedhospitacyjna.
  2. Hospitacja.
  3. Rozmowa pohospitacyjna.
  4. W czasie rozmowy przedhospitacyjnej, dyrektor:
    • zapoznaje się z charakterystyką klasy, do której się udaje,
    • sprawdza przestrzeganie przez nauczyciela ustaleń zawartych w wewnątrzszkolnym systemie oceniania,
    • zostaje poinformowany o temacie lekcji,
    • ma możliwość zorientowania się, czy nauczyciel poprawnie (mierzalnie) formułuje operacyjne cele lekcji w powiązaniu z tematem i celami kształcenia i wychowania,
    • zostaje przez nauczyciela zapoznany z planowanym przebiegiem lekcji.
W przypadku hospitacji diagnozującej na tym etapie podane są przez nauczyciela szczegółowe cele lekcji oraz wskaźniki ich osiągnięcia. Informacje te zapisane są w arkuszu hospitacji. Arkusz hospitacji otrzymują wszyscy obserwatorzy lekcji. W miarę możliwości technicznych w hospitacji diagnozującej mogą uczestniczyć wszyscy chętni nauczyciele i rodzice. Powinni uczestniczyć nauczyciele stażyści i kontraktowi, uczący tego samego lub pokrewnego przedmiotu, co nauczyciel prowadzący. Wszyscy obserwatorzy lekcji biorą udział w dyskusji pohospitacyjnej, wykorzystując wypełnione przez siebie arkusze hospitacyjne.
Jeżeli chodzi o pozostałe hospitacje na wszystkich ich etapach uczestniczy tylko dyrektor lub wicedyrektor i nauczyciel hospitowany.

Mieczysław Wierzbicki

Szkoła Podstawowa nr 1 w Sokółce 16-100 Sokółka ul. Grodzieńska 43 telefon: (0-85)711 2145
5. kwietnia 2004, 18:05:04